اسطوخودوس

بخشهای دارویی اسانس فرار حاصل از گلهای تازه یا گل آذین که قبل از باز شدن گلها جمع آوری و خشک شده باشند. گلهای تازه و

گلهای خشک شده

گل و میوه گلها درون چرخههای کاذب با ۶ تا ۱۰ گل قرار داشته که در کنار هم قرار گرفته اند و سنبله ای انتهایی را به وجود میآورند. پایه حامل سنبله ۱۰ تا ۱۵ سانتی متر طول داشته کرک دار میباشد براکته ها به طول حدود ۵ میلی متر تخم مرغی تا مثلثی پهن اغلب قهوه ای قهوهای مایل به بنفش یا دارای لکههای بنفش می.باشند کاسه گل لوله ای ارغوانی رنگ و دارای ۵ دندانه کوتاه پوشیده از کرکهای نمدی است و پس از گلدهی توسط زائده در پوش مانند دندانههای بالایی خود بسته می.شود جام گل دارای لوله استوانه ای و ۲ لب تخت بوده لب بالایی آن ۲ لوبه میباشد لب پایینی دارای ۳ لوب برجسته است پرچمها درون جام محصور .هستند تخمدان ۴ خانه و در پایین واجد یک غده شهدی میباشد میوه ۴ فندقه و قهوه ای براق است. برگها، ساقه و ریشه گیاهی شبه درختچه ای به ارتفاع تا ۶۰ سانتی متر بسیار منشعب و دارای شاخه های جوان علفی، افراشته میله مانند به رنگ سبز - خاکستری میباشد برگها بدون دمبرگ مستطیلی - سرنیزه،ای ،کامل خاکستری و سپس سبزرنگ بوده، دارای حاشیه برگشته لکه های غده ای در سطح تحتانی هستند. و :ویژگیها گلها دارای رایحهای خوش و معطر هستند.

رویشگاه این گیاه بومی مناطق مدیترانه ای بوده در اغلب مناطق جنوبی اروپا معمول میباشد و در سایر مناطق به وفور کاشته میشود. پراکنش در :ایران در بعضی نقاط ایران به صورت کاشته شده وجود دارد. فرآورده ها گلهای خشک شده که کمی قبل از شکوفایی کامل جمع آوری گردیده اند و نیز سایر فرآورده های آن شاخه های گلدار هنگامی که تا نیمه سنبله گلها باز شده باشند حدود ۱۰ سانتی متر پایین از سنبله بریده می.شوند با ارزش ترین بخش مورد استفاده گیاه نهنج آن

می باشد.

می شوند

اشتباه

اشتباهات این گیاه با سایر گونههای اسطوخودوس مثل L.intermedia و latifolia .. که در تجارت اغلب به صورت مخلوط دیده می.گردد در صورتی که دارو شامل مقدار زیادی اضافات ساقه و برگ باشد از ارزش آن کاسته میگردد نامهای دیگر: Lavender Garden Lavender French Lavender

اثرات درمانی

:ترکیبات روغن فرار (۱) تا ۳) (درصد که عمدتاً شامل (-) - لینالول به) میزان ۲۰ تا ۵۰ درصد و لینالیل استات (۳۰ تا ۴۰ درصد) و نیز ترکیباتی از قبیل سیس - اوسیمن ترپینن ۴ - اول بتا - کاریوفیلن، لاواندولیل استات میباشد.

هیدروکسی کومارینهایی از قبیل اومبلیفرون و هرنیارین

تاننها (۱۳) (درصد) مشتقات کافئیک اسید از قبیل رزماریک اسید

موارد مصرف:

موارد تأیید شده به وسیله کمیسیون E.

بی اشتهایی

عصبانیت و بیخوابی

اختلالات دستگاه گردش خون سوء هاضمه

از اسطوخودوس به صورت خوراکی برای درمان اختلالات رفتاری مانند بیقراری یا بیخوابی و مشکلات مربوط به عملکرد شکم تحریک عصبی

معده، سندروم

Roehmheld، نفخ و دردهای عصبی (روده استفاده میگردد.

این گیاه به صورت خارجی برای مداوای اختلالات مربوط به عملکرد دستگاه گردش خون به کار برده میشود. موارد تأیید نشده در طب سنتی از گیاه مزبور جهت درمان ،میگرن انواع گرفتگی عضلات و آسم برونشی استفاده میگردد. به صورت موضعی نیز در تسکین دردهای روماتیسمی به صورت (لینمان و همچنین آرامبخش در درمان کشیدگیهای ،عضلانی رفع خستگی التیام زخم های دیرجوش حمام) اسطوخودوس و نیز در رایحه درمانی به عنوان خواب آور بالش (اسطوخودوس) به کار برده میشود. موارد منع مصرف مصرف خوراکی این گیاه در هنگام بارداری و شیردهی ممنوع است.

عوارض جانبی و هشدارها

احتمالاً

موجب

عوارض عمومی عوارض جانبی احتمالی ناشی از مصرف این گیاه شامل خواب ،آلودگی اختلالات گوارشی و تحریک پوست میباشد. روغن قرار اسطوخودوس نیز دارای پتانسیل ضعیفی در حساسیت زایی .است جهت پیشگیری از مسمومیت نمیبایست بیش از ۲ قطره روغن فرار اسطوخودوس به صورت خوراکی مصرف شود 1999 ,Fetrow & Avila) استفاده موضعی اسانس اسطوخودوس نیز درماتیت سوزش و سمیت نوری می.شود بنابراین میبایست غلظت روغن فرار مورد مصرف روی پوست را محدود نمود. تداخلهای دارویی در مورد تداخل این گیاه با داروهای انسانی هیچگونه اطلاعاتی در دسترس نمیباشد. مصرف بیش از حد مصرف بیش از حد اسطوخودوس منجر به تضعیف CNS ،یبوست تضعیف ،تنفسی ،سردرد انقباض مردمک استفراغ و

نشنج می.شود